منوچهرى دامغانى (متولد 432هـ):

آهنى در كف، چون مرد غديرخم
به كَتِف باز فكنده سر هر دو كُم(1)

در لغت نامه دهخدا، زير مدخل ((غديرخم)) به همين بيت از منوچهرى استشهاد شده است و مصحّح ديوان، آقاى دبير سياقى نيز نوشته است: ((ظاهرا [!] مراد حضرت اميرالمؤمنين على(علیه السلام) است.))(2)، با عنايت به بيت مورد بحث، يكى از پژوهش گران نوشته است: ((ظاهرا نخستين شعرى كه در آن، نامِ غديرخم آمده، از منوچهرى دامغانى باشد)). (3)

امّا چنان كه پيش از اين آورديم معلوم شد كه يک قرن پيش از منوچهرى، دقيقى طوسى از ((امير روز غدير)) نام برده بود. ديگر اين كه منوچهرى دامغانى يادكرد ديگرى نيز از غديرخم دارد و با بهره جستن از صنعت ايهام التناسب مى گويد:

كس را خداى، بى هنرى مرتبت نداد
بيهوده هيچ سيل نيايد سوىِ غدير

باشد همو بزرگ و چنو روزِ او بزرگ
باشد شقى حقير و چنو روزِ او حقير(4)

منبع:

1. ديوان منوچهرى دامغانى، به كوشش محمد دبيرسياقى، چاپ اول، تهران، انتشارات زوّار، 1370ش، ص206
2. همان، ص255
3. يادنامه علامه امينى، سيد جعفر شهيدى ـ محمد رضا حكيمى، چاپ اول، مؤسسه انجامِ كتاب، 1361ش،ص415
4. ديوان منوچهرى دامغانى، ص49